Sosyal Medya Düzenlemesi

Bu yazımız ile 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlemesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’u (“Kanun”) ele alacak ve bu kapsamda yapılan değişikliklere göz atacağız.

31.07.2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7253 sayılı Kanun’a kısaca, “Sosyal Medya Düzenlemesi” adını vererek yapılan değişikliklerin neleri kapsadığını, sosyal medya anlamında bizleri hangi değişiklik ve yeniliklerin beklediğini kapsamlı bir şekilde açıklayacağız.

I.Düzenlemenin Amacı

Öncelikle Sosyal Medya Düzenlemesi’nin ne amaçla yapıldığına değinmekte fayda vardır. Kanun ile birlikte, Türk Mahkemelerinin uluslararası alandaki yargı yetkisine riayet edilmesi, bilgi taleplerinin ve kişisel hak ihlallerinin engellenmesi, internet ortamında kimliklerin gizlenerek suç teşkil eden eylemlerin engellenmesi amaçlanmaktadır.

Aslında, önleyici mahiyette tedbirler alınması ihtiyacı kapsamında ortaya çıkmış bir düzenlemedir. Öte yandan bu bilgilerin hangi amaç ve kapsamda kullanılacağı konusunda netlik olmadığından, ileride yaşanması muhtemel suistimallere de açık kapı bırakılmaktadır.

II.Sosyal Ağ Sağlayıcı Nedir?

Sosyal ağ sağlayıcı: sosyal etkileşim amacıyla kullanıcıların internet ortamında metin, görüntü, ses, konum gibi verileri oluşturmalarına, görüntülemelerine veya paylaşmalarına imkan sağlayan gerçek veya tüzel kişilerdir. Peki, hangi sosyal mecralar bu tanımın içerisine dahildir veya dahil edilebilecektir? Şu aşamada herhangi bir yeknesaklığın mevcut olmaması ve Sosyal Medya Düzenlemesi’nin henüz yeni yürürlüğe girmiş olması sebepleriyle, tam anlamıyla bir açıklama yapılamamaktadır. Fakat Facebook, Twitter, Instagram gibi sosyal mecraların bu kapsamda değerlendirileceğini söyleyebilmekteyiz.

III. Sosyal Medya Düzenlemesi’nin Getirdiği Yenilikler

· İnternet ortamındaki kullanıcıların kişilik hakkı ihlalleri ile ilgili olarak dava/başvuru yoluna gitmeden, işlerin hızlı bir şekilde çözüme kavuşturulabileceği bir başvuru mekanizması kurulmuştur.

· Kullanıcıların kişilik haklarının ihlali konusunda başvuru mekanizmasınca istenen bilgilerin sosyal ağ merkezince 48 saatlik süre içerisinde kişilerce talep edilen bilgi taleplerine olumlu veya olumsuz bir cevap verilmemesi durumunda ise ilgili sosyal ağ merkezine, 5 Milyon TL değerinde ceza kesilmesinin önü açılmıştır.

· Kişilerin başvurularına ve mahkemelerin içerik engelleme kararlarına yönelik başvuruların ne kadar süre içinde olumlu veya olumsuz şekilde cevaplandığı konusunda sosyal ağ sağlayıcılarının hazırladıkları 6’şar aylık dönemlere ilişkin raporları Bilgi Teknolojileri Kurumu’na (“BTK”) sunmaları gerekmektedir. Sunulmaması halinde yaptırım öngörülmekle birlikte, bu yaptırım; 10 Milyon TL değerindeki idari para cezasının uygulanması olarak kararlaştırılmıştır. Bu başvuru mekanizmasının etkin şekilde çalışabilmesi için internet ortamındaki yayıncılara içeriğin sahibinin kimlik bilgilerini talep edilmesi halinde Bilgi Teknolojileri Kurumuna bildirmesi yükümlülüğü getirilmektedir.

· Türkiye’deki günlük erişimi bir milyon kişiden fazla olan internet yayıncılarına, Türkiye içerisinde temsilci bulundurma ve bu temsilci ile ilgili bilgilerin ilgili internet sitesinde görünür kılma yükümlülüğü de yapılan değişiklikler arasında yerini almaktadır.

· Türkiye’deki günlük erişimi bir milyon kişiden fazla olan sosyal ağ sağlayıcılarına Türkiye’deki kullanıcıların verilerini Türkiye’de barındırma konusunda zorunluluk getirilmektedir. Bu yolla ilgili sağlayıcıların kanundan bağışık olmasının önüne geçilmeye çalışılmıştır.

· İlk aşamada BTK tarafından ilgili sosyal ağ sağlayıcısına temsilci bulundurması için bildirimde bulunulacaktır. Bildirim tebliğ edildikten itibaren 30 gün içerisinde Türkiye’de temsilci bulundurma yükümlüğünün yerine getirilmemesi halinde 10 Milyon TL idari para cezasına hükmedilecektir.

· Eğer ilk aşamada verilen 10 Milyon TL değerindeki idari para cezasının tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde temsilci belirlenmez ve BTK’ya bildirilmez ise 30 Milyon TL idari para cezası verilmesinin önü açılmış olacaktır.

· İkinci defa verilen 30 Milyon TL değerindeki idari para cezası da yerine getirilmez ise ilgili internet yayıncısının ‘’reklam verme hakkının elinden alınması’’ yaptırımı uygulanacaktır.

· İdari para cezasına ek olarak bant daraltma yaptırımının uygulanma yolu açılmaktadır. Bant daraltma uygulanması en basit tabiriyle kullanıcıların ilgili sosyal medya uygulamasına erişimi ile ilgili kısıtlamayı ifade etmektedir. Bu yolla erişimin yavaşlatılması amaçlanmaktadır. Bu kapsamda, BTK’nın Sulh Ceza Hakimliği’ne başvurusu üzerine ilk aşamada %50 bant daraltma idari yaptırımı uygulanması ve eğer 4 saat içerisinde yerine getirilmez ise %50 ile %90 arasında belirlenecek değerde bant daraltma idari yaptırımı uygulanacaktır.

IV. Kişilik Haklarının İhlali Halinde İzlenecek Yöntem:

Sosyal mecralar vasıtasıyla kişilerin sorumsuzca davranarak muhataplarına hakaret içeren ve suç teşkil eden eylemlerde bulunması halinde, Sosyal Medya Düzenlemesi’nin yürürlüğe girmesiyle nasıl bir yaptırım ve usul izleneceği de merak konusu olmaktadır.

Kanun’un yürürlüğe girmesi ile birlikte artık sosyal mecralardaki başıboşluğun da denetim altına alınmasının önü açılmış bulunmaktadır. Buna göre; hukuka aykırılığı hakim (sulh ceza hakimliği) veya mahkeme kararı ile tespit edilmiş olan içerikler bakımından sosyal ağ sağlayıcıya bildirilmesine rağmen 24 saat içerisinde içeriği engellemeyen sosyal ağ sağlayıcısının da mağdurun ortaya çıkan zararından içerik sahibi ile beraber kanun gereği ve müteselsilen (birlikte) sorumlu olacaktır.

V. Sonuç

Sonuç olarak Sosyal Medya Düzenlemesi ile internet ortamında yapılan yayınların düzenlenmesi, bu yayınların sahiplerinin tespiti ve bu suretle internet ortamındaki yayınlar vasıtasıyla işlenen suçlar ile mücadele edilmesi için sosyal ağ sağlayıcılarına uygulanacak yaptırımlar belirtilmiştir. Fakat ifade ve eleştiri özgürlüğü haklarının zedelenmesi konusunda endişeler mevcuttur. Sosyal Medya Düzenlemesi’nin yürürlüğe girmesiyle birlikte ilerleyen süreçlerde izlenecek yöntemlerin ve usullerin nasıl olacağı, hükümlerin nasıl uygulanıp yorumlanacağı merakla beklenmektedir.

Oğuz Kara (kara@oguzkara.av.tr)

Serhat Timur

Muhammed Ali Gürakıncı